Η επιθετικότητα στην παιδική ηλικία είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται συχνά και μπορεί να εκδηλώνεται με ποικίλους τρόπους,. Αυτή η συμπεριφορά είναι φυσιολογική σε κάποιες φάσεις της ανάπτυξης του παιδιού, αλλά όταν είναι υπερβολική ή επαναλαμβανόμενη, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην κοινωνική του προσαρμογή και στις σχέσεις του με τους άλλους.
Η επιθετικότητα στην πρώιμη παιδική ηλικία
Στην ηλικία 2-4 ετών, τα παιδιά αρχίζουν να ανακαλύπτουν τα όρια του εαυτού τους και να μαθαίνουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Είναι μια περίοδος κατά την οποία τα παιδιά μπορεί να αντιδρούν με επιθετικότητα όταν δεν μπορούν να εκφράσουν με λόγια τις ανάγκες ή τις επιθυμίες τους. Η επιθετική συμπεριφορά μπορεί να περιλαμβάνει σπρωξίματα, χτυπήματα, ακόμα και φωνές ή κλάματα.
Αυτή η επιθετικότητα είναι φυσιολογική στην ηλικία αυτή, καθώς το παιδί δεν έχει πλήρως αναπτύξει την ικανότητα να ρυθμίζει τα συναισθήματά του ή να κατανοεί τις συνέπειες των πράξεών του. Επομένως, σε αυτό το στάδιο, η επιθετικότητα μπορεί να είναι μια στρατηγική για να αποκτήσει αυτό που θέλει ή για να εκφράσει την απογοήτευσή του.
Παιδιά 5-7 ετών
Στην προσχολική και πρώιμη σχολική ηλικία, τα παιδιά αρχίζουν να κατανοούν καλύτερα τις κοινωνικές κανόνες και τα όρια. Ωστόσο, η επιθετικότητα μπορεί να εκδηλώνεται ακόμη και σε αυτή την ηλικία ως αποτέλεσμα άγχους, ανταγωνισμού, ή ακόμη και από την ανάγκη να προσελκύσουν την προσοχή ή να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Σε αυτό το στάδιο, μπορεί να παρατηρηθούν περιστατικά επιθετικής συμπεριφοράς σε καταστάσεις που το παιδί αισθάνεται αδικημένο ή απειλούμενο.
Η μάθηση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και της επίλυσης συγκρούσεων είναι σημαντική στην ηλικία αυτή. Η επιθετικότητα μπορεί να μειωθεί αν το παιδί μάθει να εκφράζει τα συναισθήματά του με πιο υγιή και εποικοδομητικά μέσα.
Στην συνέχεια, απαντάμε σε συνήθεις ερωτήσεις που δεχόμαστε από γονείς.
Ερώτηση: Τι προκαλεί την επιθετικότητα στα παιδιά;
Απάντηση: Η επιθετικότητα στα παιδιά μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως η συναισθηματική φόρτιση, η αίσθηση αδικίας ή αδυναμίας, η οικογενειακή ένταση, η ύπαρξη προβλημάτων στο σχολείο, ακόμα και η μίμηση επιθετικών συμπεριφορών από άλλους. Η ηλικία, οι συνθήκες ανατροφής και οι προσωπικές αντιδράσεις του παιδιού παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση αυτής της συμπεριφοράς.
Ερώτηση: Ποιες είναι οι πιο κοινές εκδηλώσεις επιθετικότητας;
Απάντηση: Η επιθετικότητα μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους: λεκτική επιθετικότητα (π.χ., βρισιές, φωνές), σωματική επιθετικότητα (π.χ., χτυπήματα, σπρωξίματα), ή ακόμα και μη λεκτική επιθετικότητα (π.χ., απομόνωση ή αδιαφορία προς τους άλλους). Η μορφή της επιθετικότητας μπορεί να εξαρτάται από την ηλικία και την ωριμότητα του παιδιού.
Ερώτηση: Πώς να αντιδράσει ένας γονιός όταν το παιδί δείχνει επιθετικότητα;
Απάντηση: Οι γονείς πρέπει να παραμείνουν ήρεμοι και να μην ανταποκριθούν με βία ή θυμό. Είναι σημαντικό να κατανοήσουν την αιτία της επιθετικότητας και να δείξουν στο παιδί ότι η επιθετική συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή. Στη συνέχεια, θα πρέπει να ενθαρρύνουν το παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του με πιο υγιείς τρόπους, όπως συζητώντας τα ή χρησιμοποιώντας δημιουργικές δραστηριότητες.
Ερώτηση: Μπορεί να βοηθήσει η επικοινωνία με το σχολείο;
Απάντηση: Ασφαλώς. Η συνεργασία με το σχολείο είναι σημαντική, καθώς το παιδί περνά αρκετό χρόνο εκεί και η κοινωνική του συμπεριφορά διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό στο σχολικό περιβάλλον. Οι δάσκαλοι μπορούν να προσφέρουν πληροφορίες σχετικά με τις αλληλεπιδράσεις του παιδιού και να υποστηρίξουν τις προσπάθειες των γονιών για την επίλυση του προβλήματος.
Ερώτηση: Ποιες στρατηγικές μπορεί να χρησιμοποιήσει ο γονιός για την πρόληψη της επιθετικότητας;
Απάντηση: Η ανάπτυξη υγιών προτύπων επικοινωνίας και η ενίσχυση της συναισθηματικής νοημοσύνης του παιδιού είναι δύο πολύ σημαντικοί παράγοντες για την πρόληψη της επιθετικότητας. Οι γονείς πρέπει να διδάξουν στο παιδί τρόπους επίλυσης συγκρούσεων, να ενθαρρύνουν την ενσυναίσθηση και να επιβραβεύουν τη θετική συμπεριφορά.
Κλείνοντας, η επιθετικότητα στην παιδική ηλικία είναι συχνά μια φυσική αντίδραση σε συναισθηματικά ή κοινωνικά ερεθίσματα. Ωστόσο, η έγκαιρη αναγνώριση και η παρέμβαση μπορούν να βοηθήσουν το παιδί να αναπτύξει υγιείς μηχανισμούς διαχείρισης του θυμού και να προσαρμοστεί καλύτερα στο κοινωνικό του περιβάλλον.
